لباس هایی که می پوشیم از چه چیزی ساخته شده اند؟

شاید تا به حال به این مسئله دقت نکرده باشید که لباس هایی که می پوشید از چه جنسی هستند. معمولا خریداران لباس بیشتر از آنکه به جنس لباس و مواد اولیه ای که لباس از آن تولید شده دقت کنند، به زیبایی و راحتی و قیمت آن دقت می کنند، که امری کاملا طبیعی است. اما شاید بد نباشد اندکی راجع به اینکه پوستتان روزانه با چه چیز هایی تماس دارد بدانید. همچنین بدانید جنس لباس چه تاثیری در سلامتی و زندگی شما دارد. در اینجا شما را با چند ماده ای که در سر تا سر دنیا عموما برای دوخت لباس استفاده می شود آشنا می کنیم.

الیاف سینتتیک مصنوعی

این الیاف که معمولا با نام اکرلیک شناخته می شوند مستقیما از نفت خام تولید می شوند. در واقع نوعی پلاستیک انعطاف پذیر هستند که در برخی لباس ها استفاده می شوند. فراوانی و قیمت مناسب دلیل استفاده از اکریلیک ها برای تولید لباس است. اما در مقابل ویژگی های منفی زیادی می تواند شما را جدا از خرید لباس هایی که از الیاف اکریلیک دوخته شده است منصرف کند که بدترین آن ها را می توان وجود مواد شیمیایی سمی نام برد. به علاوه این لباس ها بسیار گرم هستند و برای محیط زیست به شدت مخرب( چون تقریبا بازیافت نمی شوند). پس می توان نتیجه گرفت در چرخه تبدیل لباس به کهنه و دستگیره در خانه های ایرانی نیز جایی نخواهند داشت. از کجا بفهمید؟ ساده، فقط به قیمت نگاه کنید. هرچه ارزان تر اکریلیکی تر.

نایلون و پلی آمید

اگر سریعا ذهنتان به سمت کیسه های نایلونی رفت باید بدانید که خیلی هم بی راه نرفتید. نایلون نام مواد اولیه ای است که معمولا در ساخت کاپشن های معروف به خلبانی و موتور سواری استفاده می شود. بعضا می توانید لباس های بارانی ارزان قیمت را نیز از این جنس پیدا کنید. مانند الیاف سنتتیک، نایلون ها و پلی آمید ها نیز منشا شیمیایی دارند، ارزان هستند و به راحتی در دسترس. البته تنها ویژگی مثبت این الیاف را فراموش نکنید. مرگ ندارند. از طرفی آنقدر مرگ ندارند که تقریبا تجزیه نمی شوند. پس زیاد روی این دسته هم حساب نکنید.

پلی استر

پلی استر عزیز. پلی استر دوست داشتنی و اعصاب خرد کن. دوست داشتنی برای تولید کنندگان چینی و اعصاب خرد کن برای خریداران لباس. پلی استر یکی از متداول ترین و مشهور ترین مواد اولیه در صنعت لباس است. نسبت به سایر الیاف مصنوعی ضرر های کمتری دارد و بیشتر به درد لباس دوختن می خورد. با این حال باز هم لباس هایی که از جنس پلی استر تولید می شوند خیلی گرم هستند. با همه خصوصیت های خوبش، پلی استر نهایتا یک نخ مصنوعی و شیمیایی است که به سختی تجزیه می شود و گرما را به شدت جذب می کند. اما نسبت به الیاف مصنوعی دیگر قابل تحمل تر است.

پنبه عزیز و اعصاب خورد نکن

در میان همه موادی که در سر تا سر دنیا از آن ها لباس تولید می شود، پنبه همیشه حرف اول را می زند. هم به لحاظ کیفیت و هم به لحاظ سبکی. همانطور که می دانید پنبه از گیاهی به همین نام تولید می شود که در مناطق شمالی کشور به علت فراوانی بارش کشت می شود. به دلایل متعددی پنبه یکی از بهترین مواد اولیه برای تولید انواع لباس است. نرمی و لطافت، دوام مناسب، عبور هوا از الیاف لباس، جذب خوب رطوبت( به منظور تولید حوله و لباس های ورزشی) از دلایلی هستند که پنبه را به عنوان یک ماده عالی به عنوان ماده اولیه در تولید الیاف لباس همواره در صنعت پوشاک پر طرفدار نگاه می دارد.

کتان

پارچه کتان نیز از ساقه گیاه کتان تولید می شود. این الیاف به خاطر مقاومت بالا معمولا در دوخت شلوار و کت استفاده می شود. قیمت الیاف کتان معمولا نسبت به بقیه الیاف طبیعی مانند پنبه و کنف بیشتر است. از این رو معمولا در تولید انواع لباس استفاده نمی شود. البته جنس سخت محکم آن نیز دلیل دیگری نیز برای عدم تولید لباس های مختلف از کتان است.

کنف

کنف یکی از بهترین مواد برای تولید لباس است. این نوع الیاف که از ساقه بوته ای به همین نام تولید می شوند پایداری و تطبیق پذیری بسیار خوبی با طبیعت دارند. رشد کنف نیز آسان است زیرا نیازی به مواد غذایی زیادی در خاک ندارد همچنین و نیازی به سموم دفع آفات نیز نیست. همچنین کنف یک فیبر طبیعی است که کاملاً تجزیه پذیر است و برای تولید پارچه به مواد شیمیایی کمی نیاز دارد. به لحاظ استحکام از پنبه کمی محکم تر است و شانه به شانه کتان می زند. اما به دلایل متعددی در کشورمان کشت کنف رونق ندارد. البته کنف در همه جای دنیا امروزه ماده متداولی برای تولید لباس نیست. در نقاط مختلف جهان به علت های متعددی کشت کنف انجام نمی شود. در ایران یکی از علت های اصلی هزینه بالای کاشت و نیاز به نگهداری فراوان، همچنین دوره های تناوب سه ساله( در واقع در برخی مزارع هر سه سال یک بار کنف کاشت و برداشت می شود) کنف را به گیاهی کم طرفدار در بین کشاورزان تبدیل کرده.

پشم

وقتی از پشم صحبت می کنیم عموما پشم گوسفند مدنظر است، زیرا پشم گوسفند هم ساده تر به دست می آید و هم حجم بیشتری دارد. در مقابل پشم حیوانات دیگر نیز از روش های مناسب تری برای به دست آوردن آن استفاده می شود. البته بحث های زیادی پیرامون استفاده از پشم حیوانات مختلف برای دوخت الیاف لباس خصوصا لباس های خز دار مطرح می شود که در آن ها به عدم رعایت حقوق حیوانات اعتراض می شود. به همین علت ما هم توضیح بیشتری راجع به این الیاف را جایز نمی دانیم.

ابریشم

این نوع الیاف که از پیله کرم ابریشم تهیه می شوند به دلیل کم یاب بودن بسیار گران است. از این رو متداول و پر مصرف نیست، اما با این وجود از حدود 8500 سال پیش که اولین بار توسط چینی ها استفاده شد تا به امروز به عنوان الیافی لوکس برای مصارف گران قیمت و خاص مورد استفاده قرار می گیرد. از ویژگی های منحصر به فرد الیاف ابریشم می توان نرمی فوق العاده، قابل استفاده بودن برای هر دو فصل سرد و گرم، زیست تخریب پذیر بودن و قابلیت بازیاف بالا و استحکام بسیار بالا اشاره کرد. اما کماکان سنگینی کفه ترازوی قیمت باعث می شود لباس های کمی از الیاف ابریشم دوخته و به بازار عرضه شوند.

تولید پوشاک در ایران

با توجه به مواردی که در بالا ذکر شد، به نظر می رسد وقتی همه مواد متداولی که تولید کنندگان برای تولید لباس استفاده می کنند را در کفه های مختلف ترازوی سنجش قرار بدهیم، نهایتا کفه پنبه سنگینی می کند. الیاف پنبه ای به دلیل مواردی که پیشتر هم ذکر شد، برای تولید انواع لباس مانند پولوشرت، تی شرت، شلوار جین، مورد استفاده قرار می گیرد. پنبه با توجه به کیفیت بالایش، قیمت مناسبی دارد و لطافت و زیبایی خاصی به لباس های شما می دهد. در شمال ایران به علت شرایط آب و هوایی کشت پنبه رونق مناسبی دارد. از همین رو شمال کشور خاستگاه برند پنو است که با تمرکز بر تولید البسه پنبه ای در میان برند های مختلف در ایران، جایگاه خاصی دارد.